BIOS Güncelleme Ne İşe Yarar? Yapmalı mısınız?

BIOS güncellemesi, genelde göz ardı edilen konulardan biri. Ekran kartı güncellemeleri ya da sistem güncellemeleri kadar önemsenmeyen bir işlem olarak görülüyor. Fakat işin detayına baktığımız zaman, BIOS yazılımının güncel olmasının sistemin kararlı ve sorunsuz çalışması için hayati önem taşıyabileceğini görüyoruz. Durumun önemini daha iyi anlamak adına önce BIOS nedir ve güncelleme ne işe yarıyor detaylardan söz edeceğiz.

BIOS Nedir? Görevi Ne?

En temelden başlayalım. BIOS, anakart yongasında bulunan temel seviyede bir yazılımdır. Bilgisayarın donanım bileşenlerinin çalışmaya başladığı sırada devreye girer ve işletim sistemi ile donanım birimleri arasında bağ kurulmasını sağlar. Bilgisayarınıza güç verdiğiniz anda BIOS, tüm mevcut donanım bileşenlerinin kontrol edilmesini ve testlerinin yapılmasını sağlayarak sonrasında işletim sisteminin sorunsuz bir şekilde devreye girmesine olanak vermiş olur. Görevleri ve işlevleri birkaç başlıkta kısa kısa vermek istersek aşağıdaki listeyi elde etmiş oluruz.

• Donanımlar için ayarların yönetilmesini sağlar.
• İşletim sisteminin devreye girmesi sırasında donanım ile yazılımlar arasındaki iletişimin kurulmasında görev alır.
• Sisteme güç verildiğinde bileşenlerin sorunsuz çalışıp çalışmadığını kontrol eder.

BIOS Güncellemeleri Neden Gereklidir?

BIOS’un küçük ama ne denli önemli bir yazılım olduğunu ele aldık. Peki neden sürekli BIOS güncellemesinden söz ediyoruz? Güncellemelerin önemi ne? Şimdi de bu soruya yanıt arayalım. Yukarıda görevini tanımladığımız BIOS, sistemin istikrarlı bir şekilde çalışmaya devam etmesinin yanında donanım uyumluluğunun yönetimini de sağlıyor. Bunun için sisteminizde yer alan donanımların, doğru bir şekilde tanınması oldukça önemli. İşte güncellemeler de tam bu aşamada devreye giriyor. Bir örnek verelim.

Diyelim ki siz 2024 üretimi bir anakarta sahipsiniz. AM5 soketli anakartınız var. AMD’nin yeni işlemcilerinden biri aldınız. İşlemcinizi anakarta takıp sistemi başlattığınızda, CPU ışığının yandığını görebilirsiniz. Bu durum çoğu zaman, anakartın işlemci için yayınlanan BIOS güncellemesini almamasından kaynaklanır. Yani donanımı doğru bir şekilde tanıması için anakartın güncellenmesi gerekebilir. Üreticinin yayınladığı son güncellemeleri yüklemediğiniz zaman, bu tür sorunlar karşınıza çıkabilir ve kararlı bir şekilde sisteminizi başlatamayabilirsiniz. Bu ve bunun gibi olumsuzluklar yaşamamak adına yazılımınızın güncel olması önemli. Buradan yola çıkarak BIOS güncellemesi yapmanın faydalarını için mini bir liste de oluşturabiliriz. Hemen aşağı listemizi de ekleyelim.

• Sistemin kararlı bir şekilde çalışmaya devam etmesini sağlar. Eski sürümde yer alan kararlılık hataları giderilir.
• Tespit edilen güvenlik açıklarının kapatılması sağlanır.
• Yukarıda verdiğimiz örnekte olduğu gibi yeni donanımlar için uyum sorunlarının giderilmesi sağlanır.
• Anakart üreticisi eğer mevcut modele yeni bir özellik eklerse, güncelleme ile bu özelliklere de erişim sağlanır.

Yararları düşünüldüğü zaman, BIOS güncellemeleri önem verilmesi gereken bir konu. Önemli olan ikinci nokta ise güncellemelerin nasıl yapılacağı kısmı. Dilerseniz güncellemenin nasıl yapılacağı konusuna geçiş yapalım.

BIOS Güncelleme İşlemi Nasıl Yapılır? Rehber

Ekran kartı ya da işletim sistemi gibi güncellemelerden farklı olarak, bu aşamada yapılan güncellemeler biraz daha kritik bir işlem olarak değerlendirilebilir. Güncelleme işlemini nasıl yapacağınız konusunda detaylardan söz ederek devam edelim.

• İlk yapacağınız işlem, anakartınız için en güncel yazılımı bulmak olacak. Bunun için anakart marka ve modelinizi aratarak, üretici tarafından açılan ürün sayfasına erişin.
• Genelde ürün sayfalarında “Drivers & Downloads” bölümünün olduğunu görürsünüz. Bu bölümde yayınlanan son güncellemeyi ve sürümü görebilirsiniz.
• Güncel Driver dosyasını indirin.
• Boş bir USB bellek içerisine indirdiğiniz driver dosyasını ekleyin. Eğer dosya arşiv içerisindeyse, arşivden çıkarın ve o şekilde bellek içerisinde adın.
• PC’yi yeniden başlatın ve BIOS tuşuna basarak, BIOS menüsünü açın. UEFI menüsüne girin.
• EZ Flash / M-Flash / Q-Flash ya da Instant Flash kısmını açın.
• USB içerisine attığınız dosyayı seçin ve onaylayın.
• Yükleme işlemi başlayacak. Bu işlem sırasında cihazınıza reset atmamanız ya da sistemi kapatmamanız gerekiyor.
• Yükleme işlemi tamamlandıktan sonra, cihazınız yeniden başlatılır. Yeni BIOS sürümü kullanıma hazır hale gelir.

Güncelleme sonrasında BIOS üzerinde yaptığınız düzenlemeler (overclock ya da fan ayarı gibi) sıfırlanabilir. Bu durumda yeniden ayarların yapılması gerekir. Tekrar BIOS menüsüne girip tüm ayarları ve düzenlemeleri yapabilirsiniz. BIOS güncellemesi için yapacağınız işlemler bunlar. Burada dikkat etmeniz gereken nokta, güncelleme sırasında sistemin güç kesintisi yaşamaması. Tam güncelleme sırasında yaşanan güç kesintileri, kalıcı hasara neden olabilir.